۱- تعریف درون داد یا بازده خود یا دیگری

۲- کناره گیری از موقعیت

۳- تغییر شخص مورد مقایسه که نسبت درون داد- بازده با او مقایسه می شود.

شخص چه روشی را بر خواهد گزید؟ آدامز، فرضیه حداقل هزینه را پیشنهاد می‌کند و معتقد است در این مورد شخص ‌آسان‌ترین روش را انتخاب می‌کند. (شکر کن، ۱۳۸۶)

۲-۱-۲-۳-۱۰- نظریه چند عاملی بهره وری

کارایی، اثر بخشی و بهره وری هر سازمان در شرایطی به حد بهینه خواهد رسید که کل فرایند انتخاب و سپس به کارگیری نیروی انسانی شاغل در آن سازمان با دیدگاهی نظامدار، طراحی و به اجرا درآید. در نظریه چند عاملی بهره وری (ساعتچی، ۱۳۹۰) گفته می شود، سازمان هایی در شرایط توانایی دستیابی به بهره وری بهینه را خواهند داشت که هر جزء مؤثر در بهره وری سازمانی و خاصه از بعد نیروی انسانی شاغل در سازمان شناخته شده باشد و رابطه آن با اجزاء دیگر و روابط متقابل اجزا مؤثر در بهره وری سازمانی مورد بررسی، اندازه گیری و کنترل قرار گیرد. در مدل نظام دار انتخاب و به کارگیری اثربخش نیروی انسانی در سازمان نیز عوامل درون سازمانی اصلی عوامل درونی سازمان مکمل و عوامل برون سازمانی مؤثر در بهره وری سازمان ها به شکل یک بلبرینگ ارائه شده و روابط متقابل هر یک از عوامل، نشان داده شده است. ‌بنابرین‏ همان‌ طور که در اغلب سازمان های فعال در کشور معمول است، تنها توجه به پرداختن به یک جزء از اجزای انسانی مؤثر در بهره وری سازمانی و کم توجهی نسبت به اجزای مؤثر دیگر مدیریت سازمان ها را در راه رسیدن به اهداف مهم سازمانی و خاصه در دستیابی به هدف برتر، یعنی بهره وری بهینه، ناکام خواهد ساخت (ساعتچی، ۱۳۹۰).

۲-۱-۳- انگیزه پیشرفت

۲-۱-۳-۱- تعاریف انگیزه پیشرفت

انگیزه ی پیشرفت یکی از مفاهیم بنیادی روانشناسی انگیزش است (سیف، ۱۳۹۴). به طور کلی انگیزه ی پیشرفت بیانگر میل و علاقه ی فرد نسبت به انجام دادن کارها، تنظیم محیط کار پر ثمر، فائق آمدن بر مشکلات، افزایش میزان کار، رقابت در انتخاب بهتر و بیشتر از طریق افزایش تلاش و پیشی گرفتن از دیگران و به عبارت دیگر، میل و علاقه به انجام کاری بهتر و کارآمدتر از آنچه قبلاً انجام شده است (کلانتری، ۲۰۰۶).

اتکینسون^[۳۹] (۱۹۶۴) بیان می‌کند که افراد ممکن است به دو روش بر انگیخته شوند: جستجوی موفقیت و اجتناب از شکست. او دریافت که در بعضی از افراد، اجتناب از شکست موجب برانگیختگی می شود (جستجو کنندگان از شکست)، انگیزه جستجو کنندگان از موفقیت به دنبال شکست افزایش می‌یابد و تلاش‌های خود را جهت موفقیت شدت می بخشند، ولی اجتناب کنندگان از شکست، تلاش‌های خود را به دنبال شکست، کاهش می‌دهند. یکی ازمشخصات مهم اجتناب کنندگان از شکست، گرایش آن ها به انتخاب تکالیف خیلی آسان با خیلی مشکل است (کدیور، ۱۳۹۲).

در واقع یکی از نیازهایی که پژوهش های زیادی را به خود اختصاص داده است نیاز به پیشرفت یا انگیزه پیشرفت است. پژوهش‌های زیادی در این زمینه نشان داده‌اند که افراد از لحاظ این نیاز با هم تفاوت زیادی دارند. بعضی از افراد دارای انگیزه سطح بالای هستند و در رقابت با دیگران و در کارهای خود، برای کسب موفقیت می کوشند. دیگران انگیزه ی چندانی به پیشرفت و موفقیت ندارند و از ترس شکست آماده ی خطرکردن برای کسب موفقیت نیستند. بعضی از افراد بیش از دیگران بلند پروازند و برای کسب موفقیت می کوشند (سیف، ۱۳۹۰).

انگیزه ها در پیش‌بینی رفتارهای ضمنی و صریح نقش دارند. انگیزه های ضمنی خود جوش هستند و از طریق شیوه های ذاتی برانگیخته شوند ولی انگیزه های صریح از طریق گزینه های حساب شده و تحریک شده برانگیخته می‌شوند. افراد با نیازهای ضمنی قوی برای رسیدن به اهداف تعیین شده تلاش می‌کنند ولی برخی دیگر با تمایل به رعایت هنجارهای اجتماعی برای تعیین رفتار فردی با یکدیگر همکاری می‌کنند. انگیزه های صریح و ضمنی تأثیر فوری و فوتی بر رفتار دارند. هدف اولیه انگیزه های ضمنی، مواجهه با چالش از طریق انجام کار به روش مؤثر است. و با انگیزه صریح رفتار یک فرد بر اساس مشاهده خود و انتخاب خود فرد است. عامل اصلی این نوع انگیزه ادراک یا احساس توانایی خود فرد می‌باشد. قابل ذکر است که انگیزه پیشرفت موقعیت های گوناگونی را در بر می‌گیرد. همانند انگیزه پیشرفت در کار پیشرفت در روابط بین فردی، پیشرفت در تحصیل و پیشرفت در مهارهای مختلف. رابطه بین انگیزه های تحصیلی رابطه کل و جزء است. انگیزه پیشرفت در موقعیت تحصیلی را انگیزه تحصیلی گویند. به عبارتی پیشرفت در تحصیل، یکی از جوانب انگیزه پیشرفت است (شعاری نژاد ، ۱۳۸۶).

سیف (۱۳۹۴) انگیزه پیشرفت را سائقی برای پیشی گرفتن بر دیگران، دستیابی به پیشرفت با توجه ملاک های مشخص و تلاش جهت کسب موفقیت می‌داند و معتقد است کسی که دارای انگیزه پیشرفت است این تمایل را دارد که کارش را به خوبی انجام دهد و به صورت خود جوش به ارزیابی عملکرد خود بپردازد. رفتارهای پیشرفت گرایی افراد نشانه های از انگیزه پیشرفت آنان است.

۲-۱-۳-۲- منشأ انگیزه پیشرفت

پژوهشگران ده ها سال قبل در صدد برآمدند تا منشأ نیاز کودکان به پیشرفت را در شیوه فرزند پروری و فرصت ها یادگیری اجتماعی پیدا کنند، آن ها امیدوار بودند که بتوانند عوامل تعیین کننده اجتماعی شخصیت افراد دارای نیاز پیشرفت زیاد در برابر کم را توجیه کنند. وقتی پژوهش در این باره ادامه یافت معلوم شد که نیاز به پیشرفت پدیده ای چند وجهی است که یک صفت واحد را شامل نمی شود، بلکه مجموعه ای از فرایندهای اجتماعی، شناختی و رشدی را در بر می‌گیرد.

۱- تأثیرات اجتماعی شدن:

شناخت ابعاد فراشناخت و ارتباط آن با اختلال روانی،در زمینه هایی همچون سبب شناسی اختلال،طرح ریزی درمان اختلالات و آموزش به سایر افراد غیر مبتلا دارای کاربرد و اهمیت می‌باشند(ماتیوس،هیلیارد و کمپبل^[۱۱۸]،۱۹۹۹؛فیشر^[۱۱۹] و ولز،۲۰۰۸).

پریزنیتو ،رداندودلگادو،بوئنو^[۱۲۰](۲۰۱۰)در پژوهش در زمینه افکار فراشناخت و اضطراب نشان دادند افراد دارای علائم GAD در مقایسه با افراد غیر مضطرب درباره دلایل مثبت نگران بودن نمره بالاتری دارند .

کرکوران و سگال^[۱۲۱](۲۰۰۸) به بررسی رابطه افکار ناکارآمد با اختلال اضطراب و افسردگی پرداختند . نتایج نشان داد فراشناخت ها بر پردازش هیجانی و واکنش های مربوط به آسیب ،از طریق تاثیر دانش و راهبردهای فراشناختی بر روی تغییر باورها و نیز تعبیر و تفسیر علائم خاص نظیر افکار مزاحم اثر می‌گذارد و باورهای فراشناختی در سبب شناسی و پایداری اختلال اضطراب و افسردگی مؤثر است .

اسپادا^[۱۲۲] و همکاران (۲۰۰۶)،به منظور ارزیابی ارتباط میان فراشناخت، هیجانات منفی و مسامحه گری مطالعه ای انجام دادند. نتایج نشان می‌دهد که فعال شدن راهبرد فراشناختی افکار خطرناک و کنترل ناپذیر،باعث ایجاد تنش عاطفی در افراد می شود و راهبردهای مقابله ای ناسازگارانه از جمله اجتناب،سرکوبی فکر و … را بر می انگیزد.طبق این نتایج،راهبردهای فراشناختی نقش میانجی بین ادراک استرس و بروز هیجانات منفی بازی می‌کنند.

تحقیقات متیود^[۱۲۳] (۲۰۰۴)،نشان داده است که اگرچه دو جنس، در تعداد وقایع استرس زای تجربه شده تفاوتی نداشتند، زنان نسبت به مردان، وقایع زندگی را منفی تر و غیر قابل کنترل تر ارزیابی کرده‌اند. علاوه بر این، زنان در مقایسه با مردان در سبک های مقابله اجتنابی، هیجان مدار و اختلالات روانشناختی و نشانه های بیماری های جسمی، نمرات بالاتری به دست آوردند. به عبارتی دیگر، زنان در مقایسه با مردان، نمرات هیجانی بالاتری نشان دادند.

بررسی ها نشان داده‌اند که چنانچه نوجوانان به راهبردهای مقابله ای کارآمد مجهز نباشند و توانایی کمی برای درک هیجان های خود و دیگران داشته باشند در برخورد با فشارها و بحران های نوجوانی توان کمتری خواهند داشت و مشکلات رفتاری بیشتری را به صورت پرخاشگری، افسردگی و اضطراب نشان خواهند داد(الگار، آرلت و گراوز^[۱۲۴]،۲۰۰۳).

نتایج یافته های میکائیل گریفیث^[۱۲۵] و همکاران (۲۰۰۰)،نشان داد که تفاوت معنی داری بین جنسیت و شیوه های مقابله ای وجود ندارد(به نقل از هیبتی،۱۳۸۱).

مطالعات ولز (۲۰۰۰) ، نشان می‌دهد که اختلالات روانشناختی هنگامی که راهبردهای مقابله ای ناسازگار مثل تفکر درجاماندگی،اجتناب و سرکوبی فکر اصلاح خود باورهای ناکارآمد را با شکست مواجه می‌سازد تداوم می‌یابند و باعث می‌شوند که اطلاعات منفی ‌در مورد خود افزایش یابند.

در یک زمینه یابی در دانش آموزان دبیرستانی آمریکا معلوم شد که ۲۸ درصد پسرها و ۷ درصد دخترها در طول یک ماه مطالعه در نزاع فیزیکی درگیر بوده اند.تقریبا ۳۵ درصد از افراد مورد تحقیق گزارش کرده‌اند که حداقل در یکی از موارد نزاع فیزیکی،جراحات وارده نیازمند معالجه طبی بوده است(کاپلان و سادوک،۱۹۹۶؛ترجمه پورافکاری،۱۳۷۵).

یافته های پاپاپورجیو و ولز (۲۰۰۳) نشان داد که اشخاص در افسردگی اساسی، با نشخوار فکری به افکار منفی پاسخ می‌دهد زیرا آن ها عقاید مثبتی راجع به فایده چنین عملی دارند و ‌به این باور رسیده اند که این جریان خارج از کنترل آن ها است. همچنین آن ها (۲۰۰۱، به نقل از یوسفی) موفق شدند بین نشخوار فکری و افسردگی هم در نمونه های بالینی و هم در نمونه های غیر بالینی رابطه مثبت به دست آورند. در پژوهش آنان افسردگی و باورهای منفی و مثبت فراشناخت با یکدیگر رابطه مثبت و معناداری داشتند.

لوبومیرسکی^[۱۲۶] و نالن -هاکسما^[۱۲۷] (۱۹۹۳) متوجه شدند که افراد دچار خلق افسرده احساس می‌کنند که نشخوار فکری موجب کسب بینش می شود و آن ها را به راه حل می رساند.

الیوا و لاگریکا^[۱۲۸] (۱۹۸۸)،همراه با محققان و نظریه پردازانی مانند بروک و هربرت^[۱۲۹] (۱۹۸۲)، معتقدند،بین مهارت های فراشناختی ضعیف با مشکلات رفتاری،رابطه معنی دار وجود دارد(به نقل از استیلیادیس و واینر^[۱۳۰]،۱۹۸۹).

نتایج تحقیقات لازاروس و فولکمن(۱۹۸۴)،نشان داد،در فرایند مقابله،مهارت های شناختی برای حل مشکل مورد استفاده قرار می گیرند و فرد با به کار بستن سبک های مقابله ای کارآمد مسئله مدار از مهارت های شناختی برای حل مسئله استفاده می‌کند و بر این اساس راه های مقابله با مشکل مستقیما بررسی می‌شوند و معمولا با یافتن راه حل های مناسب برای مشکل،رضایت روانشناختی حاصل می شود.

۲-۳- جمع بندی

نظریه های شناختی ‌در مورد اختلالات هیجانی نظیر نظریه طرحواره^[۱۳۱] بر این اصل مبتنی هستند که اختلالات روانی با آشفتگی در تفکر همراه است، به ویژه، اختلالاتی مانند اضطراب و افسردگی با افکار منفی خودکار و تحریف در تفسیر محرک ها و رویدادها مشخص می شود. درحالی که شناخت درمانی، اغلب محتوای افکار را مدنظر دارد، چگونگی تفکر افراد بعد مهمی است که تلویحاتی را برای اختلالات روان شناختی و بهبود دربر دارد. مدل اختلال هیجانی ولز و ماتیوس ^[۱۳۲]مستقیماً فراشناخت و شکل تفکر را با آسیب پذیری هیجانی و تداوم اختلال هیجانی پیوند می‌دهد. فراشناخت عبارت است از فرایند فکر کردن ‌در مورد «فکر کردن»، دانستن ‌در مورد آنچه می‌دانیم و آنچه نمی دانیم و توانایی کنترل افکار خویشتن. به عبارت دیگر فراشناخت به ساختارهای روان شناختی، دانش وقایع و فرآیندهایی که در کنترل، تغییر و تفسیر تفکر درگیرند، می پردازند. پژوهش ها نشان داده‌اند که سه بعد از فراشناخت با بد کارکردی روان شناختی مرتبط می‌باشد. این سه باورهای منفی ‌در مورد نگرانی معطوف به کنترل ناپذیری و خطر، اطمینان شناختی و باورهای مرتبط با نیاز به کنترل افکار می‌باشند.

نگرش ها ، عباراتی ارزیابی کننده – مطلوب یا نامطلوب – درباره اشیاء ، مردم و یا رویدادها هستند که احساس ما نسبت به آن ها را بیان می‌کنند و فرض محققین بر این بوده که نگرش ها از سه عنصر اصلی تشکیل شده اند : عنصر شناختی^[۱۲] ، عنصر عاطفی^[۱۳] و عنصر رفتاری^[۱۴]. (رابینز ،۲۰۰۹ ،۸۴و۸۵)

بُعدی از نگرش که توصیف فرد یا اعتقاد او به چگونگی اوضاع را نشان می‌دهد ، عنصر شناختی نام دارد که زمینه را برای حضور بُعد با اهمیت تر نگرش یعنی عنصر عاطفی – که بخش هیجانی یا احساسی نگرش است – فراهم می‌کند. همچنین جزء رفتاری نگرش ، به قصد فرد در خصوص رفتار به شیوه ای خاص در قبال فرد یا چیزی مشخص اشاره دارد. (رابینز ،۲۰۰۹ ،۸۴و۸۵)

وجود عنصر رفتاری در نگرش ، باعث مرتبط شدن مباحث نگرشی با مباحث رفتار سازمانی می شود.به عبارت دیگر ، انسان این توانایی را دارد که کسی یا چیزی یا پدیده ای را با توجه به مطلوب بودن یا نبودنش ارزیابی کند و نسبت به آن احساسی پیدا کند که این احساس مبنای تصمیم فرد برای انجام عمل یا بروز رفتاری خاص شود.هر انسانی ممکن است هزاران نگرش متفاوت داشته باشد ، ولی در رفتار سازمانی فقط بر تعداد بسیار محدودی از نگرش های مرتبط با کار متمرکز می‌شویم. این نگرش ها ، ارزیابی های مثبت و منفی است که کارمندان درباره ابعاد مختلف محیط کارشان دارند. تحقیقات رفتار سازمانی^[۱۵] بیشتر بر سه نگرش اصلی متمرکز بوده است : رضایت شغلی ، وابستگی شغلی^[۱۶] و تعهد سازمانی. (رابینز،۲۰۰۹، ۸۸)

مطابق نظر میچل^[۱۷](۱۹۷۷) ، روانشناسان صنعتی و سازمانی و مدیران منابع انسانی به دلایل متعددی به نگرش های شغلی توجه داشته اند. از جمله دلایل عمده آن ها نیاز به شناخت متغیرها و عواملی بوده است که بر رفتارهای کار مثل عملکرد شغلی ، ترک شغل ، حضور ، دیر آمدن ، غیبت و غیره اثر می‌گذارند. (امامی، ۱۳۸۷)

ماتیو و زاجاک^[۱۸] (۱۹۸۰) معتقدند که از جمله متغیرهای متقدم و مؤثر بر نگرش های شغلی می توان از خصوصیات شخصی هم چون سن ، جنسیت ، وضعیت تاهل ، تحصیلات ، سابقه استخدام ، سطح مهارت ،اخلاق کار و تعداد فرزندان ؛ از ویژگی های شغلی مانند تنوع مهارت ، هویت وظیفه واستقلال وظیفه ؛ از خصوصیات سازمانی مانند اندازه سازمانی و تمرکز سازمانی و از حالات نقش مانند ابهام نقش ، تعارض نقش ، گرانباری نقش و ده ها متغیر دیگر نام برد.(امامی، ۱۳۸۷)

۲-۲- رضایت شغلی

رضایت شغلی نیز مانند تعهد سازمانی یکی از نگرش های شغلی مهم است که توجه بسیاری از محققان را به خود جلب ‌کرده‌است به گونه ای که تحقیقات صورت گرفته در زمینه رضایت شغلی بیش از دیگر نگرش های شغلی است.

مروری بر تحقیقات انجام شده در خصوص رضایت شغلی ، نشان می‌دهد که تعریف واحد و یکسانی از رضایت شغلی وجود ندارد.

فلدمن و آرنولد^[۱۹] (۱۹۹۵) ، رضایت شغلی را چنین تعریف کرده‌اند : رضایت شغلی به مجموعه تمایلات مثبت یا احساسات مثبت که افراد نسبت به شغل خود دارند ، گفته می شود . زمانی که می گوییم فرد رضایت شغلی زیادی دارد ، منظورمان این است که وی به طور کلی تا حد زیادی شغل خود را دوست دارد و توانسته است به کمک آن ، نیازهای خود را ارضا کند و در نتیجه احساسات مثبتی نسبت به آن دارد .

لاک^[۲۰] (۱۹۶۹) نیز رضایت شغلی را احساسی تعریف می‌کند که از ارزیابی شغل به عنوان عامل تسهیل کننده در رسیدن به ارزش های شغلی حاصل می شود . وی رضایت شغلی را در بر گیرنده چهار عامل توصیف می‌کند . این عوامل عبارتند از : ۱- پاداش به معنای حقوق و شرایط ارتقا ؛ ۲- زمینه شغلی به معنی شرایط و مزایای شغلی ؛ ۳- عوامل و روابط انسانی با همکاران و سرپرستان ؛ ۴- ویژگی های شغل . (خدایاری فرد و همکاران، ۱۳۸۸)

به تعبیر دیگر ، رضایت شغلی بیانگر احساسی مثبت درباره شغل است که در نتیجه ارزیابی ویژگی های مختلف آن ایجاد می شود . فردی که رضایت شغلی بالایی دارد ، احساسات مثبتی درباره شغل خود نشان می‌دهد ، در حالی که احساسات فرد ناراضی منفی است . وقتی مردم درباره نگرش های کارمندان صحبت می‌کنند ، معمولاً منظورشان رضایت شغلی است . در واقع این دو عبارت خیلی اوقات به جای هم مورد استفاده قرار می گیرند . (رابینز، ۲۰۰۹، ۸۹)

البته باید به خاطر داشته باشیم که شغل افراد فراتر از فعالیت های آشکاری نظیر کاغذبازی ، نوشتن کدهای برنامه ، خدمات دادن به مشتری یا رانندن کامیون است . تعامل با همکاران و رؤسا ، پیروی از قوانین و سیاست های سازمانی ، دستیابی به استانداردهای عملکرد ، قبول کردن شرایط محیط کاری – که اغلب ایده آل نیستند – و مسائل بسیار دیگر جزو الزامات شغلی هستند . به عبارت دیگر ارزیابی که فرد از میزان رضایت شغلی خود دارد ، جمع بندی مرکبی می‌باشد از امتیازاتی که برای عناصر گسسته شغلی قائل شده است . (رابینز، ۲۰۰۹، ۹۳)

هاپلین^[۲۱]می‌گوید ، رضایت شغلی یک پدیده احساسی است که یک کارمند درباره شغل خود می‌تواند به دست‌ آورد . ‌بنابرین‏ رضایت شغلی زمانی حاصل می‌شود که کارکنان از طبیعت کار خود رضایت داشته باشند، از حقوق و مزایای خود راضی باشند ، فرصت های مناسبی برای ارتقا و ترفیع داشته باشند و از همکاران و سرپرستان خود نیز راضی باشند. (قدرت آبادی، ۱۳۸۴)

به نظر دیویس و نیو استروم^[۲۲] (۱۳۷۰) ، رضایت شغلی ، مجموعه ای از احساس های سازگار و ناسازگار است که کارکنان با آن به کار خود می نگرند . وقتی که کارکنان به سازمان می پیوندند ، مجموعه ای از خواست ها ، نیازها ، آرزوها و تجربه های گذشته را که بر روی هم ، انتظارات شغلی را می‌سازند ، با خود به همراه دارتد که نشانی از ارتباط توقعات نوخاسته کارکنان با پاداش هایی است که کار فراهم می آورد . (خدایاری فر و همکاران، ۱۳۸۸)

بنا بر نظر شفیع آبادی (۱۳۷۶) نیز ، رضایت شغلی که نوعی احساس مثبت به شغل است ، زائیده عواملی مانند شرایط محیط کار ، نظام سازمانی شغل ، روابط حاکم بر محیط کار و تأثیر عوامل فرهنگی است . از این رو ، می توان گفت که رضایت شغلی احساس روانی است که از عوامل اجتماعی تأثیر می پذیرد . (خدایاری فر و همکاران، ۱۳۸۸)

۲-۲-۱- ارتباط بین رضایت شغلی و انگیزش^[۲۳]

در ادبیات رفتار سازمانی به ندرت مبحثی یافت می شود که از رضایت شغلی صحبت شده باشد ولی سخنی از انگیزش به میان نیامده باشد یا بالعکس. در بسیاری از تحقیقات انجام گرفته خارجی و داخلی ، بدون اشاره به تفاوت و تمایز بین این دو مفهوم ، به اشتباه آن ها را مترادف یکدیگر دانسته و به جای هم به کار برده اند. حتی نظریه های موجود را نیز گاهی در زمره نظریه های انگیزش مطرح می‌کنند و گاهی جزو نظریه های رضایت شغلی قلمداد می‌کنند. در حالی که در بسیاری دیگر از تحقیقات این دو مفهوم به صورت دو متغیر متمایز بررسی شده اند که در مواردی ، اولی متغیر مستقل بوده است و دومی متغیر وابسته و در موارد دیگر ، بر عکس.

• • • ایران اعلام می‌کند که برای این دوره ۶ ماهه، اورانیوم را به سطح بالاتر از ۵ درصد غنی سازی نکند.

    

  

• • ایران اعلام می‌کند که فعالیت های خود در تأسیسات سوخت هسته­ای نطنز^[۳۵]۱، فردو^[۳۶]۲ و یا راکتور اراک^[۳۷]۳ را که توسط آژانس با نام IR-40 شناسایی می شود، بیش ازاین گسترش نخواهد داد.

• • همان گونه که ایران در برنامه عملیاتی کردن تأسیسات تبدیل مواد، به آژانس اعلام ‌کرده‌است، با آغاز خط تبدیل مواد UF6 غنی شده تا ۵ درصد به UO2 ، ایران تصمیم دارد مواد UF6 جدیداً غنی شده تا سطح ۵ درصد، طی ۶ ماه آینده را به اکسید تبدیل کند.

• • محل های جدید برای غنی سازی ایجاد نمی شود.

• • ایران برنامه تحقیق و توسعه (R&D) تحت نظارت، از جمله برنامه تحقیق و توسعه جاری غنی سازی خود را که با هدف انباشت اورانیوم غنی شده صورت نمی گیرد، ادامه خواهد داد.

• عدم باز فرآوری یا ساخت تاسیساتی که توانایی بازفرآوری داشته باشند.

همچنین قرار شد نظارت های بیشتری شامل موارد زیر انجام شود:

• • ارائه اطلاعات مشخص به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شامل اطلاعات درخصوص طرح­های تأسیسات هسته­ای ایران، توصیف ساختمان ها در هر یک از سایت های هسته­ای، توصیفی از سطح عملیاتی که در هر یک از اماکن که به فعالیت های هسته­ای مشخص اشتغال دارند، اطلاعات در خصوص معادن و تخلیص و اطلاعات درخصوص منابع اولیه.

• • ارائه پرسشنامه جدید فنی رآکتور اراک به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که توسط آژانس با نام IR-40شناسایی می شود.

• • اتخاذ گام های لازم برای موافقت با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای انعقاد «رهیافت پادمان» ‌در مورد رآکتور اراک که توسط آژانس با نام IR-40شناسایی می شود.

• • دسترسی روزانه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به فردو و نطنز با هدف بررسی فایل های ضبط شده دوربین ها در مواقعی که آن ها برای بازرسی دوره­ای موسوم به PIV,IIV,DIV و بازرسی­های سرزده در سایت حضور ندارند.

• دسترسی هدایت شده بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به:

کارگاه های مونتاژ سانتریفیوژ^[۳۸]۱

کارگاه های تولید روتور سانتریفیوژ و محل های نگهداری

معادن اورانیوم و تخلیص اورانیوم

در مقابل مقرر شد، ۳+۳، اقدامات داوطلبانه زیر را انجام دهد:

• • توقف تلاش برای کاهش خرید نفت خام ایران به نحوی که مشتریان فعلی بتوانند میانگین میزان کنونی خرید نفت خام خود از ایران را کماکان ادامه دهند. بازگشت مبالغ مشخص از عواید فروش نفت ایران در خارج از کشور به ایران. ‌در مورد معاملات نفتی مذکور، تحریم های اتحادیه اروپا و امریکا بر بیمه و خدمات حمل و نقل مرتبط ، تعلیق می‌شوند.

• • تعلیق تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا بر:

• • صادرات پتروشیمی ایران و نیز تعلیق تحریم خدمات مرتبط^[۳۹]۲

• • طلا و فلزات گران بها، و تعلیق تحریم خدمات مرتبط

• • تعلیق تحریم های امریکا بر صنعت خودرو و تعلیق تحریم های خدمات مرتبط

• • صدور گواهی عرضه و نصب قطعات یدکی برای ایمنی پرواز هواپیماهای غیر نظامی ایران و خدمات مرتبط

• • صدور گواهی بازرسی های مرتبط با ایمنی و تعمیرات در ایران و همچنین خدمات مرتبط.^[۴۰]۱

• • عدم صدور قطعنامه های جدید تحریم هسته­ای توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد.

• • عدم صدور قطعنامه های جدید تحریم هسته­ای از سوی اتحادیه اروپا.

• • دولت امریکا، در چارچوب اختیارات قانونی رئیس جمهور و کنگره از تحمیل تحریم های جدید هسته­ای خودداری خواهد کرد.

• • یک کانال مالی به منظور تسهیلات تجارت امور انسان دوستانه برای تامین نیازهای داخلی ایران با بهره گرفتن از درآمدهای نفتی ایران در خارج از کشور ایجاد خواهد شد.

• نجات امور انسان دوستانه شامل مراودات تجاری مرتبط با تولیدات غذایی و کشاورزی، دارو، تجهیزات دارویی و مخارج پزشکی بیماران خارج از کشور خواهد بود.

این کانال مالی شامل بانک های خارجی مشخص و بانک های ایرانی غیر تحریم شده خواهد بود که به هنگام ایجاد این کانال مشخص خواهند شد.

کانال مذبور همچنین موارد ذیل را در برمی گیرد:

• • نقل و انتقال های مالی مورد نیاز برای پرداخت تعهدات ایران به سازمان ملل متحد

• • پرداخت مستقیم شهریه به دانشگاه ها و دانشکده ها برای دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در خارج از کشور تا مبلغ توافق شده برای یک دوره شش ماهه.

• افزایش آستانه برای اخذ مجوزهای اتحادیه اروپا جهت تبادلات مالی تجارت موارد غیر تحریمی تا مبلغ مورد توافق.

سرانجام اینکه:

گام نهایی راه حل جامع^[۴۱]۱ که اعضا قصد داشتند مذاکره در خصوص آن را در کمتر از یک سال بعد از تصویب این سند، به پایان رسانده و اجرای آن را شروع کنند، عبارت بودند:

• • دارای دوره زمانی بلند مدت مشخص خواهد بود که مدت آن مورد توافق قرار خواهد گرفت.

• • بیانگر حقوق و تعهدات اعضا، معاهده عدم گسترش سلاح های هسته­ای و موافقت نامه های پادمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد.

• • به طور همه جانبه تحریم های هسته­ای شورای امنیت سازمان ملل متحد و تحریم های چند جانبه و تحریم های ملی را برداشته و از جمله گام هایی برای دسترسی به حوزه های تجاری، فناوری، مالی و انرژی را بر مبنای یک برنامه تنظیمی که در خصص آن توافق به عمل خواهد آمد را اتخاذ نماید.

• • متضمن یک برنامه غنی سازی باشد که توسط طرفین تعریف می‌گردد، برنامه­ای که شاخصه های آن با موافقت طرفین و منطبق با نیازهای عملی، با محدودیت های مورد توافق در خصوص دامنه و سطح فعالیت های غنی سازی، ظرفیت غنی سازی، محل هایی که در آن غنی سازی انجام می شود و ذخایر اورانیوم غنی شده برای دوره زمانی که مورد توافق قرار می‌گیرد، تعیین می‌گردد.

• • نگرانی های مرتبط با رآکتور اراک که توسط آژانس با نام IR-40 شناخته می شود، را کاملاً برطرف نماید. با فرآوری و یا احداث تاسیساتی که قادر به بازفرآوری باشد، ایجاد نخواهد شد.

• • اقدامات شفاف ساز و با نظارت بیشتر مورد توافق را به طور کامل به اجرا درآورد. پروتکل الحاقی در چارچوب اختیارات رئیس جمهور و مجلس شورای اسلامی تصویب و به اجرا درآید.

• شامل همکاری بین‌المللی هسته­ای غیرنظامی باشد، که این همکاری ها از جمله در خصوص دستیابی به رآکتورهای مدرن آب سبک قدرت و تحقیقات و تجهیزات مرتبط و نیز عرضه سوخت هسته­ای مدرن و برنامه های تحقیق و توسعه (R&D) مورد توافق می‌باشد.

در آخر به دنبال اجرای موفق گام نهایی راه حل جامع و با سپری شدن کامل دوره زمانی گام نهایی، با برنامه هسته­ای ایران مانند برنامه هر کشور غیر هسته­ای دیگر عضور NPT رفتار خواهد شد. (دریایی، ۱۳۹۲، ۷۱)

فصل چهارم:

ابعاد سیاسی ـ حقوقی توافق ژنو

فصل چهارم: ابعاد سیاسی ـ حقوقی توافق ژنو

در این فصل به منظور بررسی مؤلفه‌ ها و روح حاکم بر توافق از دیدگاه سیاسی و حقوقی، ابتدا ترجمه اصل متن برنامه اقدام مشترک به صورتی که وزارت امور خارجه ایران آن را به صورت رسمی ترجمه و انتشار داده است، آورده می شود. سپس به بررسی و تحلیل دقیق آن از دیدگاه فوق الذکر خواهیم پرداخت.

در اکثر کشورهای دنیا بخش دولتی مسئول تدوین استانداردهای حسابداری است. تجربه کشورهای دیگر نشان می­دهدکه یک انجمن حرفه ای مانند جامعه حسابداران رسمی به دلایل مختلف نباید استانداردهای حسابداری را تدوین کند بلکه باید در تدوین آن مشارکت مؤثر داشته باشد. اگر دولت مسئولیت تدوین استانداردهای حسابداری را برعهده داشته باشدباید درخور توجهی از اعضای کمیته تدوین استانداردهای حسابداری از اعضای جامعه باشد و دیگر ‌گروه‌های ذینفع نیز در این مجموعه مشارکت داشته باشند. وی پیشنهاد می‌کند بخش دولتی باید استانداردهای حسابداری را با مشارکت مؤثر ‌گروه‌های ذینفع تدوین کند (بزرگ اصل: ۴۲).

مهدوی (۱۳۸۲) در مقاله ی خود با عنوان «‌پاسخ‌گویی‌ در بخش عمومی و نظام اطلاعات حسابداری در جمهوری اسلامی ایران» ضمن بررسی خصوصیات و ویژگی های خاص دولت و حکومت اسلامی در ایران به موضوع حسابداری دولتی و رابطه ی آن با فرهنگ پرداخته‌اند و با تشریح حسابداری بخش عمومی در ایران،پیشنهاد هایی جهت تغییر در نظام حسابداری ایران ارائه کرده‌اند. نویسنده در نهایت ‌به این نتیجه رسیده است که ایجاد تغییر در نظام حسابداری دولت جمهوری اسلامی ضروری است زیرا روش ها و رویه های کنونی حسابداری دولتی توانایی مرتفع ساختن اهداف منابع عمومی جامعه ‌را ندارد.‌در زمینه ی مبنای حسابداری نیز وجود مبنای نقدی در نظام بودجه بندی یکی دیگر از نقاط ضعف این نظام تلقی شده است.

باباجانی (۱۳۸۳) در پژوهش خود با عنوان «تحلیل مبانی نظری و قانونی سیستم حسابداری دستگاه های اجرایی کشور» ‌به این نتیجه رسیده است که نظام حسابداری مورد عمل دولت، از ظرفیت و قابلیت های لازم کنترل برنامه های مصوب، شناسایی و ثبت درآمدها و هزینه های واقعی سال مالی، انعکاس وضعیت و نتایج عملیات مالی هر یک از منابع مالی مستقل، برخوردار نیست. اگرچه وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی، با تنظیم و ارائه صورت های مالی ماهانه و سالانه اقدام به گزارشگری مالی می‌کنند. با این حال قادر به ایفای مسئویت ‌پاسخ‌گویی‌ مالی نیستند.

از سوی دیگر وضعیت و نتایج عملیات مالی دولت، به عنوان واحد گزارشگر اصلی، در گزارش های مالی جامع و یک پارچه سالانه ‌و میان دوره ای منعکس و ارائه نمی شود. به همین دلیل دولت وظیفه ‌پاسخ‌گویی‌ خود را در قبلاً مردم و نمایندگان قانونی آن ها ‌در مورد مصرف منابع مالی عمومی به نحو صحیح و کامل انجام نمی دهد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد در حال حاضر قوانین و مقررات الزام آور برای تدوین چارچوب نظری، اصول و استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی دولتی وایجاد تحول در حسابداری مورد عمل نیز وجود ندارد.

متأسفانه دربخش دولتی تاکنون هیچ یک از مراجع قانونی مسئول تدوین کننده ی استانداردها از جمله سازمان حسابرسی و وزارت امور اقتصادی و دارایی گامی در جهت تدوین استانداردهای حسابداری دستگاه های اجرایی دولتی نداشته اند. در این زمینه تنها دستورالعمل های حسابداری که از طریق وزارت امور اقتصادی و دارایی و دیوان محاسبات کشور تهیه و برای اجراء به وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی ابلاغ شده وجود دارد و چارچوب نظری اصول و استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی برای دولت و واحد های تابعه آن تدوین نشده است.

علی حکیمی نجف آبادی(۱۳۸۶)، در پایان نامه ی کارشناسی ارشد خود با عنوان «بررسی ضرورت تدوین استانداردهای حسابداری(مبتنی بر چارچوب نظری) برای دستگاه های اجرایی» بیان می‌دارد دولت هایی که از طریق آرای مردم انتخاب می‌شوند، مسئولیت دارند ‌در مورد اعمال خود به شهروندان پاسخ دهند. با توجه به اینکه ادای مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ جوامع مردم سالار اغلب به صورت ارائه گزارش هایی ‌در مورد چگونگی مصرف منابع عمومی، دستیابی به اهداف مورد نظر و انجام مسئولیت های محوله است، نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولتی یکی از ابزارهای اصلی انتقال اطلاعات در این زمینه بوده و به دولت ها کمک می‌کند تا وظیفه ‌پاسخ‌گویی‌ خود را به نحو صحیحی انجام دهند در این پژوهش ضرورت تدوین استانداردهای حسابداری بر مبنای چارچوب نظری برای دستگاه های اجرایی دولتی و نقش آن در استقرار یک نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولتی بر مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ بررسی شده است.

پژوهش باباجانی عضوهیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی با عنوان “ارزیابی ظرفیت مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولت جمهوری اسلامی ایران “که در ‌فصل‌نامه مطالعات حسابداری شماره ۶ در تابستان ۱۳۸۳ منتشر شده است.

پژوهش جعفر باباجانی عضو هیئت عملی دانشگاه علامه طباطبایی با عنوان (ارزیابی ظرفیت مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ نظام حسابداری و گزارش گری مالی دولت جمهوری اسلامی ایران )که در ‌فصل‌نامه مطالعات حسابداری شماره ۶ در تابستان ۱۳۸۳ منتشر شده است. هدف اصلی این تحقیق ارزیابی ظرفیت و قابلیت های مسئولیت های ‌پاسخ‌گویی‌ نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولت جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. برای انجام این منظور سه مرحله عملیاتی به شرح ذیل تدوین گردیده است.

الف) مطالعه و بررسی مبانی نظری نظام های حسابداری و گزارش گری مالی دولتی کشورهای نمونه به منظور تعیین عامل کلیدی و مؤثر در تحقیق و ارتقای سطح مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ نظام حسابداری و گزارش گری های مالی دولتی

ب) نظرخواهی از جامعه تخصصی کشور ‌در مورد عوامل کلیدی مستخرجه از مبنای نظری حسابداری و گزارش گری مالی دولتی از طریق تحقیق دلفی ، به منظور انتخاب معیارهای قابل قبول برای ارزیابی نظام حسابداری مورد عمل دولت.

ج) مقایسه ویژگی های نظام حسابداری و گزارش گری مالی دولت جمهوری اسلامی ایران با معیارهای منتخب جامعه تخصصی کشور به منظور ارزیابی ظرفیت و قابلیت های مسئولیت های ‌پاسخ‌گویی‌ نظام مذکور.

نتایج حاصل از مراحل سه گانه تحقیق نشان می‌دهد کهنظام حسابداری و گزارش گری مالی دولت جمهوری اسلامی ایران از قابلیت های لازم برای ادای مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ در زمینه‌های کنترل بودجه مصوب ، شناسایی و انعکاس درآمد و هزینه واقعی سالانه ، انعکاس دارایی سرمایه ای و بدیهی بلند مدت عمومی و انعکاس وضعیت و نتایج عملیات مالی در گزارش گری های مالی سالانه ، برخوردار نمی باشد.

پایان نامه آقای ناصر ریاحی نسب که برای اخذ درجه کارشناسی ارشد از دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات با راهنمایی جناب آقای دکتر قدرت اله طالب نیا و مشاوره آقای دکتر حمیدرضا وکیلی فرد با عنوان ارزیابی به کارگیری مبنای حسابداری تعهدی در نظام حسابداری شهرداری ها.

فرضیه های تحقیق

گزارشگری مالی بر مبنای حسابداری تعهدی موجب ارتقای سطح مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ می شود، گزارشگری مالی بر مبنای حسابداری تعهدی موجب ارتقای سطح ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری می شود. در فرضیه اول معنی دار بودن یا نبودن رابطه استفاده از مبنای حسابداری تعهدی با تهیه اطلاعات مالی ‌در مورد دارایی ها، بدهی ها، درآمدها و هزینه ها همچنین التزام بودجه ای ، فرایند برنامه ریزی، کنترل بودجه ای و ایفای نقش مباشرت، مدیریت مورد بررسی قرار می گیرند. در فرضیه دوم معنی دار بودن یا نبودن رابطه استفاده از مبنای حسابداری تعهدی با مربوط بودن اطلاعات، قابل اتکا بودن و داشتن قابلیت مقایسه اطلاعات مالی مورد بررسی قرار می‌گیرد.