از دیگر ضروریات این پژوهش این است که در ایران مداخلات آموزشی فرزند پروری مثبت در مورد اختلالات روانپزشکی برای والدین منتشر شده است. از جمله می توان به برنامه آموزشی والدین در ارتباط با کودکان بیش فعال- کم توجه، کودکان مبتلا به اختلالات اضطرابی، کودکان دارای شکایات جسمانی و کودکانی که مشکل رفتاری دارند اشاره کرد (ربیعی و همکاران،۱۳۹۰).اما در مورد آموزش برنامه فرزندپروری مثبت به والدین کودکان اوتستیک هنوز هیچ پژوهشی منتشر نشده است. بنابرین انجام این پژوهش و نتایج حاصل از آن، اولین پژوهش در خصوص سنجش سودمند بودن برنامه فرزندپروری مثبت در کاهش مشکلات رفتاری کودکان اوتستیک در داخل کشور خواهد بود.
از سوی دیگر والدین کودکان اوتستیک با وجود اضطراب های ناشی از زندگی اجتماعی، اقتصادی که در قرن حاضر دچار آن هستند و عدم آگاهی های لازم در خصوص فرزندپروری مثبت علاوه بر این که با اختلال اوتستیک کودکان شان دست به گریبان هستند، با مشکلات رفتاری کودکان خود نیز روبه رو هستند. والدین در مورد مشکلات رفتاری فرزندان خود بی اطلاع هستند و یا آن را جزئی از اختلال اوتستیک کودکان شان می دانند، این باعث می شود والدین و همچنین خود کودکان از هر طرف تحت فشار باشند و دچار مسائل بیشتری شوند. بنابرین ضرورت مییابد پژوهش های بیشتری در خصوص سودمند بودن برنامه فرزندپروری مثبت در کاهش مشکلات رفتاری کودکان اوتستیک انجام شود تا در صورت اثر بخش بودن، این برنامه در درمان و آموزش کودکان اوتستیک گنجانیده شود.
جلسات آموزشی والدین و کودکان اوتستیک بیشتر به صورت انفرادی انجام می شود. این آموزش ها بسیار وقت گیر و هزینه بر میباشد و با توجه به این که آموزش های گروهی در درمان این کودکان هنوز رایج نشده است ضرورت مییابد، پژوهش هایی در خصوص آموزش های گروهی والدین کودکان اوتستیک انجام شود. به علاوه آموزش های گروهی موجب تماس و تعامل بیشتر والدین این کودکان با یکدیگر می شود و از این طریق آنان میتوانند از یکدیگر اطلاعات، همدلی و حمایت دریافت کنند.
همچنین اجرای این گونه پژوهش ها از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا نتایج حاصل از آن میتواند دید متفاوت و روشن تری در درمان کودکان اوتستیک را در اختیار روانشناسان و مشاوران قرار دهد تا از طریق آموزش برنامه فرزندپروری مثبت به والدین کودکان اوتستیک ، علائم این کودکان را تضعیف نمایند.
بنابرین انجام این پژوهش و نتایج حاصل از آن، نه تنها به عنوان یک راهنمای مناسب فراسوی روانشناسان، مشاوران، اداراتی چون بهزیستی و آموزش و پرورش در داخل کشور قرار خواهد گرفت، در پذیرش بینالمللی برنامه فرزندپروری مثبتدر کاهش علائم اوتستیک نیز سودمند خواهد بود.
همچنین میتواند نتایج این پژوهش در کاهش اختلالات رفتاری سایر اختلالات کودکان همچون (دیگر اختلالات نافذ رشد، اختلال بیش فعال- کم توجه[۱۰]، اضطراب جدایی[۱۱] و …) مفید واقع شود. از این رو پژوهش حاضر به بررسی تاثیرآموزش مهارت فرزندپروری به مادران کودکان اوتستیک در کاهش اختلالات رفتاری فرزندان شان پرداخته تا به سوالات و فرضیهها ی پژوهشی پاسخ دهد.
۱-۴ اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف آرمانی، کلی، اهداف ویژه و کاربردی)
۱-۴-۱ اهداف آرمانی
در صورت اثر بخش بودن آموزش مهارت فرزند پروری به مادران کودکان اوتستیک، گنجاندن این برنامه در آموزش کودکان اوتستیک.
۱-۴-۲ هدف کلی
بررسی اثر بخشی برنامه آموزش فرزندپروری به مادران کودکان اوتستیک در کاهش اختلالات رفتاری فرزندان شان.
-
-
- اهداف اختصاصی
-
۱-بررسی اثربخشی آموزش مهارت فرزندپروری به مادران در کاهش اختلالات رفتاری کودکان اوتستیک.
۲- بررسی اثربخشی آموزش مهارت فرزندپروری به مادران در کاهش اضطراب کودکان اوتستیک.
۳- بررسی اثربخشی آموزش مهارت فرزند پروری به مادران در کاهش رفتار پرخاشگری کودکان اوتستیک.
۱-۵ فرضیه های تحقیق
۱-آموزش مهارت فرزندپروری به مادران در کاهش اختلالات رفتاری کودکان اوتستیک تاثیر دارد.
۲-آموزش مهارت فرزندپروری به مادران در کاهش اضطراب کودکان اوتستیک تاثیر دارد.
- آموزش مهارت فرزندپروری به مادران در کاهش رفتار پرخاشگری کودکان اوتستیک تاثیر دارد.
۱-۶ تعریف واژه ها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):
۱-۶-۱ تعرف مفهومی مهارت فرزند پروری مثبت : به عنوان مجموعه ای از رفتارها که تعاملات والد و کودک را در طول دامنه گسترده ای از موقعیت ها توصیف میکند و فرض شده است که یک جو تعاملی تاثیر گذار به وجود می آورد تعریف می شود (ساندرز و همکاران،۲۰۰۳).
۱-۶-۲ تعریف عملیاتی مهارت فرزندپروری مثبت : منظور « برنامه فرزندپروری مثبت» است که توسط ساندرز و همکارانش به وجود آمده است و در ۸ جلسه آموزشی اجرا میگردد.
۱-۶-۳ تعرف مفهومی اوتیسم : اوتیسم (درخودماندگی) یک اختلال رشدی مغز است که به وسیله آسیب در مداخلات اجتماعی، ارتباط، رفتارهای تکراری و ویژه تقسیم بندی میشود، این علایم همگی پیش از سه سالگی کودک ایجاد میشود. اوتیسم بسیاری از بخشهای مغز را تحت تاثیر قرار میدهد(کاپلان و سادوک،۲۰۰۳).
۱-۶-۴ تعریف عملیاتی اوتیسم : منظور ملاک های تشخیصیDSM-IV-TR برای اختلال اوتستیک میباشد.
۱-۶-۵ تعریف مفهومی مشکلات رفتاری : مشکلات رفتاری کودکان، رفتارهایی است که ضمن نامتناسب بودن با سن فرد، شدید، مزمن یا مداوم باشد و گستره آن شامل رفتارهای بیشفعالی و پرخاشگرانه تا رفتارهای گوشهگیرانه است. ویژگی اینگونه رفتارها این است که اولا تاثیر منفی بر فرایند رشد و انطباق مناسب کودک با محیط دارد، ثانیاً مزاحمت برای زندگی دیگران و استفاده آنان از شرایط به وجود میآورد (نراقی و نادری، ۱۳۷۴).
۱-۶-۶ تعریف عملیاتی مشکلات رفتاری : منظور نمره ای است که آزمودنی از پرسشنامه مشکلات رفتاری راتر به دست می آورد.
فصل دوم
پیشینه تحقیق
۲-۱ مقدمه
بنابرین ما در این فصل ابتدا به مبانی نظری مرتبط با تحقیق پرداخته و سپس مبانی تجربی و تحقیقاتی که در این زمینه در خارج از کشور هم در داخل کشور صورت گرفته را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
۲-۲ اوتیسم
۲-۲- ۱ تعریف