۲-۱-۲- عملکرد، تعاریف و مفاهیم آن
عملکرد تعاریف متفاوتی دارد و هر یک از صاحب نظران به جنبه‌های خاصی از آن اشاره کرده‌اند آرمسترانگ[۷](۱۹۹۴) عملکرد را این چنین تعریف کرده‌است: «دست یابی به اهدافی که کمیت و کیفیت آن ها تعیین شده است» فرهنگ انگلیسی آکسفورد عملکرد را به عنوان اجرا، به کار بستن، انجام دادن هرچیز منظم یا تعهد شده تعریف می‌کند.( Armstrong,1994)
این تعریف علاوه بر اینکه در ارتباط با ستاده ها و بروندادها است، بلکه نشان می‌دهد که عملکرد مرتبط با انجام کار و هم چنین نتاج حاصله می‌باشد. بنابرین عملکرد را می توان به عنوان رفتار تلقی کرد. صاحب نظر دیگری عملکرد را این چنین بیان کرده‌است عملکرد عبارت است از تابع مشترک تلاش، توانایی و ادراک نقش» (ترنس، ۱۳۷۶).
عملکرد در لغت یعنی حالت یا کیفیت کارکرد، بنابرین عملکرد سازمانی یک سازه کلی است که بر چگونگی انجام عملیات سازمانی اشاره دارد. معروف ترین تعریف عملکرد توسط نیلی و همکاران[۸] ( ۲۰۰۲) ارائه شده است. فرایند تبیین کیفیت اثربخشی و کارایی اقدامات گذشته بر اساس این تعریف، عملکرد به دو جزء تقسیم می شود:
الف) کارایی: توصیف کننده چگونگی استفاده سازمان از منابع در تولید خدمات یا محصولات است؛ یعنی رابطه بین ترکیب واقعی و مطلوب دروندادها برای تولید بروندادهای معین
ب)اثربخشی: توصیف کننده درجه نیل به اهداف سازمانی (رمزگویان و همکاران،۱۳۹۲).
عملکرد سازمانی مجموعه ای است شامل نتایج سازمان و فرایندهایی که آن ها را پدید می آورند، در این تعریف نتایج سازمان شامل خروجی ها، پیامدها و تاثیرات می‌باشند. بنابرین می توان عملکرد را مجموعه ای از فرایندها، خروجی ها، و پیامدها و تاثیرات در نظر گرفت. بدیهی است چنانچه مایل باشیم میزان موفقیت یک سازمان یعنی عملکرد آن را اندازه گیری کنیم باید تمامی عناصر فوق را مد نظر داشته باشیم. بر اساس این تعریف ورودی ها جز عملکرد یک سازمان محسوب نمی شوند اما قطعا در سایر عناصر عملکرد تاثیر گذار هستند (امیران و همکاران،۱۳۹۲).
«عملکرد عبارت است از به نتیجه رسانیدن وظایف که از طرف سازمان بر عهده نیروی انسانی گذاشته شده است» cascio,1989)). «عملکرد عبارت است از حاصل فعلیتهای یک فرد از لحاظ اجرای وظایف محوله در مدت زمان معین» Armstrong,1994)).
عملکرد رفتاری است که جهت رسیدن به اهداف سازمانی، اندازه گیری یا ارزش گذاری شده است Courtis,2004)). از نظر رابینز عملکرد عبارت است از از آنچه که افراد در یک سازمان انجام می‌دهند و شیوه ای که آن افراد، بر عملکرد سازمان اثر می‌گذارند. (روشندل اربطانی و همکاران، ۱۳۸۹)
عملکرد عبارت است از فراتر رفتن یا دستیابی به اهداف سازمانی و اجتماعی و انجام مسئولیت هایی که بر عهده فرد می‌باشد(alan,1984). عملکرد عبارت است از معیار پیش‌بینی شده یا معیار وابسته کلیدی در چارچوبی که ارائه می‌دهیم. این چارچوب به عنوان وسیله ای برای قضاوت در مورد افراد، گروه ها و سازمان ها عمل می‌کند Armstrong,1994) (.
۲-۱-۳- هدف از تعریف عملکرد
یکی از اهداف مدیریت این است که جریان مستمری از ارزش را در سازمان ایجاد کند، بنابرین برای اینکه مدیران بتوانند عملکردرا پیش‌بینی نمایند ارائه یک تعریف برای عملکرد مهم است. فرهنگ انگلیسی آکسفورد عملکرد را به عنوان” ، اجرا، انجام، و اتمام هر کار معین یا پذیرفته شده” و فرهنگ فارسی معین عملکرد را به عنوان” کارکرد و نتیجه کار” تعریف می‌کند. هم چنین دیکشنری کسب و کار ۲ در سایت خود عملکرد را انجام کارهای معین بر اساس استانداردهای از پیش تعیین شده تعریف می‌کند. آرمسترانگ بیان می‌کند که عملکرد را هم باید به عنوان نتایج و هم فرایندهایی که آن نتایج را پدید می آورند توجه کرد ( امیران و همکاران، ۱۳۹۲).
عملکرد نتایج قابل اندازه گیری، تصمیمات و اقدامات سازمانی است که نشان دهنده میزان موفقیت و دستاوردهای کسب شده است هز ینه ها بخش محوری از عملکرد محسوب می‌شوند، در عین حال عملکرد تقر یبا هر هدف رقابتی و تعالی غیرمادی نظیر قابلیت اطمینان، انعطاف پذیری، کیفیت و سرعت را نیز در بر می‌گیرد (بیک زاد و همکاران، ۱۳۸۹). عملکرد نتایج قابل اندازه گیری، تصمیمات و اقدامات سازمانی است که نشان دهنده میزان موفقیت و دستاوردهای کسب شده است. هزینه ها بخش محوری از عملکرد محسوب می‌شوند، در عین حال عملکرد تقریبا هر هدف رقابتی و تعالی غیرمادی نظیر قابلیت اطمینان، انعطاف پذیری، کیفیت و سرعت را نیز در بر می‌گیرد tangen,2004)).
۲-۱-۴- ارزیابی عملکرد
ارزیابی در لغت به معنای یافتن ارزش و بها، سنجش و بررسی حدود و برآورده کردن ارزش می‌باشد ارزیابی در حالت کلی رویه ای است که به صورت نمادین، جهت نمایش جوانب واقعیت ها در جهان تحلیلی محقق استفاده می‌گردد. هدف از ارزیابی، انتقال مشخصه ها و خواص رویدادهای تجربی در شکلی است که بتواند توسط محقق مورد تجزیه و تحلیل واقع شود. از دیدگاه مدیریتی، ارزیابی به عنوان یکی از نگرش های علمی و یکی از مهمترین فعالیت‌های مدیریت در راستای کمی نمودن روابط متغیرها و معیارهای مهم به عنوان اساس تحلیل، برنامه ریزی، کنترل فعالیت‌ها و تصمیمات مدیریت به شمار می رود (نورنگ ومهریار، ۱۳۹۰).
مطالعات ارزشیابی عملکرد کارکنان و سازمان یکی از وظایف اساسی مدیریت است که همه صاحب نظران علم مدیریت بر آن تأکید دارند. در ارزشیابی نوعی قضاوت، حقیقت و تصمیم گیرى است که درنهایت، درباره سود مندی یا غیرسود مندی، مثبت یا منفی بودن و صرفه جویانه و یا غیرصرفه جویانه بودن کارهای انجام شده اظهار نظر می شود. ارزشیابی عملکرد به منزله ساختار رسمی، نظامی است برای اندازه گیرى، ارزیابی و اثرگذاری بر ویژگی ها، رفتارها و دستاورد های شغلی فرد و نیز میزان غیبت های او و سرانجام، تعیین سطح عملکرد کنونی وی. این اقدام به تشخیص میزان بهره وری فرد و امکان ادامه عملکرد اثربخش، تعهد سازمانى و یا حتی اثربخش ترین او در آینده به گونه اى که خود او، سازمان و جامعه ازآن بهره مند گردند منجر می شود(شفیعی نیک، ۱۳۹۲).
ارزیابی عملکرد یکی از مباحث ویژه مدیریت منابع انسانی استراتژیک است و ابزار مناسبی برای ارتقای عملکرد کارکنان وسازمان به حساب می‌آید. در صورتی که ارزیابی عملکرد با ملزومات و پیش نیاز آن در سازمان طراحی و اجرا شود، می‌تواند بخشی از مسائل و مشکلات سازمان را شناسایی کرده، در جهت حل آن ها راهکارهای عملی ارائه کند.ارزیابی عملکرد، نگرش جامعی به عملکرد افراد و سازمان دارد و با ساز وکارهایی مشخص بین عملکرد فردی و سازمانی هم افزایی ایجاد می‌کند(تاج الدینی و همکاران،۱۳۸۸).
