۱ـ۱۴ـ۱۳ کنوانسیون بینالمللی ضد آپارتاید در ورزش(۱۹۸۵)
این سند بینالمللی در دهم دسامبر ۱۹۸۵ و به موجب قطعنامه ۶۴/۴۰ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید و مطابق ماده ۱۸ پس از گذشت ۳۰ روز از تودیع بیست و هفتمین سند تصویب یا الحاق آن در سوم آوریل ۱۹۸۸ لازم الاجرا گردید.
کنوانسیون شامل یک مقدمه و ۲۲ ماده بوده که به منظور جلوگیری از جداسازی و تبعیض نژادی در مسابقات ورزشی و انتخاب و اعزام تیمهای ورزشی برای شرکت در مسابقات جهانی و المپیک و عمدتاًً با هدف محکوم کردن و منزوی نمودن آفریقای جنوبی که سیاست رسمی تبعیض نژادی را اعمال میکرد، تدوین شده است. مکانیزم اجرایی و نظارتی بر اجرای این کنوانسیون بر عهده کمیسیونی به نام «کمیسیون ضد آپارتاید در ورزش» است که مرکب از ۱۵ نفر عضو میباشد.
۱ـ۱۴ـ۱۴ اعلامیه رفع تبعیض علیه زنان(۱۹۶۷)
این سند بینالمللی در ۷ نوامبر ۱۹۶۷ توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد در یک مقدمه و ۱۱ ماده به تصویب رسید. هدف اصلی این اعلامیه حمایت از تساوی زنان با مردان و رعایت حقوق برابر زنان و مردان و رفع انواع تبعیض علیه زنان بوده است.
فصل دوم
ارتقا حقوق زنان در قوانین داخلی ایران با مقایسه کنوانسیونهای حقوق بشر
۲-۱ زن در قوانین موضوعه
قوانین موضوعه در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بر پایه فقه امامیه اصلاح یا تدوین شده است. در این مدت تعدیلهایی در حمایت از زنان و خانواده به انجام رسیده که درخور تحسین است به نظر میرسد جایگاه و حقوق زن در قوانین ملی ایران طی سه دهه گذشته ارتقاء قابل توجهی یافته است
مانند:
۱ـ قانون عائله مندی که بر اساس آن زنان مطلقه یا بیوه و یا زنانی که همسر از کار افتاده دارند حق عائله مندی دریافت میکنند. (قانون نظام هماهنگ پرداخت، مصوب ۱۳/۶/۱۳۷۰)
۲ـ قانون تأمین زنان و کودکان بی سرپرست. (مصوب ۲۴/۸/۱۳۷۱ و مرداد ۱۳۷۴)
۳ـ امکان طلاق از جانب زن با شرط ضمن عقد (قانون مدنی، ماده ۱۱۱۹)
۴ـ ممنوعیت ارجاع کارهای سخت و زیان آور به زنان. (قانون کار، ماده ۷۵، مصوب ۲۹/۸/۱۳۶۹)
۵ـ ممنوعیت کار شب برای زنان. (قانون کار، مصوب ۲۹/۸/۱۳۶۹)
۶ـ ممنوعیت کار برای زنان باردار از ۶ هفته قبل از زایمان تا ۴ هفته بعد از آن. (قانون کار، مصوب ۲۹/۸/۱۳۶۹)
۷ـ پیشبینی جمعا ۹۰ روز مرخصی با حقوق برای دوران بارداری و زایمان زنان. (قانون کار، ماده ۷۶، مصوب ۲۹/۸/۱۳۶۹)
۸ـ پرداخت دستمزد مساوی برای زنان و مردان در صورت انجام کار مساوی در شرایط مساوی. (قانون کار، ماده ۳۸، مصوب ۲۹/۸/۱۳۶۹)
۹-منشور حقوق زنان و مسئولیتهای زنان مصوب ۱۳۸۵
و نمونه های فراوان دیگر.
منشور حقوق زنان و مسئولیتهای زنان مصوب در نظام جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۳ در شورای عالی انقلاب فرهنگی آماده شد و در سال ۱۳۸۵ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. این منشور به عنوان سند رسمی جمهوری اسلامی ایران برای قانونگذاری و برنامهریزی در امور زنان و نیز مبنای تبیین جایگاه زن از منظر جمهوری اسلامی ایران در مجامع بینالمللی قرار گرفت.
مبنای اساسی منشور بر این اعتقاد استوار است که در اسلام، زن و مرد در فطرت و سرشت، هدف خلقت، برخورداری از استعدادها و امکانات، امکان کسب ارزشها و پاداش و جزای اعمال فارغ از جنسیت در برابر خداوند یکسان میباشند.
تفاوت در حقوق و مسئولیتها امری است که نشان دهنده برتری جنسی بر جنس دیگر نمیباشد و اساسا به دلیل تفاوتهای طبیعی میان دو جنس تعریف شده است.
در قانون مذکور حقوق فردی زنان مورد توجه ویژه قرار گرفته حق برخورداری از زندگی شایسته و سلامت جسمانی و روانی و پیشگیری در مقابل هر گونه بیماری و حادثه و یا تعدی منظور شده است. آزادی اندیشه و مصونیت از تعرض و عدم امنیت در داشتن اعتقاد به عنوان حق محفوظ بوده. مصونیت جان، مال و حیثیت زنان و زندگی خصوصی آنان از تعرض غیرقانونی و حق برخورداری از عدالت اجتماعی در اجرای قانون بدون لحاظ جنسیت تأکید گردیده است.
حتی زنان پیرو مذاهب اسلامی و اقلیتهای دینی در انجام مراسم و تعلیمات دینی و احوال شخصی خود وفق آیین خود در نظر گرفته شده است.
زنان ایرانی در استفاده از پوشش آزاد هستند و از جمله حقوق فردی زنان حق بهرهمندی از محیط زیست سالم میباشند.
و اما حقوق و مسئولیتهای دختران جالب توجه است حق برخورداری دختران از سرپرستی شایسته توسط والدین و حق برخورداری از مسکن، پوشاک، تغذیه سالم و کافی، تسهیلات بهداشتی جهت تأمین سلامت جسمانی و روانی آنان مورد عنایت ویژه قرار گرفته و در ابعاد تعلیم و تربیت تمهیداتی اندیشیده شده، همچنین نیازهای عاطفی و روانی و برخورداری از رفتار ملاطفت آمیز والدین و مصونیت آنان از خشونتهای خانوادگی، عدم تبعیض بین دختر و پسر و حمایت و نظارت حکومت از دختران بی سرپرست و بدسرپرست از جمله حقوق مصرح در این قانون است.
زنان در هنگام ازدواج و تشکیل خانواده حقوق و مسئولیتهایی دارند که حق تعیین شروط ضمن عقد و ضمانت اجرایی شروط مندرج در حین زندگی مشترک، حق ثبت رسمی ازدواج برخورداری زن از حقوق مالی در ایام زوجیت مانند مسکن مناسب، هزینه های جاری اعم از خوراک، پوشاک، هزینه درمان بیماری، هزینه های ایام بارداری و شیرده فرزند و پشتوانه مالی تحت عنوان مهریه یا کابین زن از جمله حقوق ضروری و اولیه ازدواج میباشد.
حقوق زنان به هنگام انحلال خانواده و متارکه از نکات قابل توجه در این قانون است. زن در صورت عدم امکان سازش پس از مراجعه به دادگاه صالح حق جدایی از همسر را دارد. ضمن اینکه از حقوق مادی خود بهرهمند میشود. مثلاً در ایام عده حق سکونت در منزل مشترک دارد و هزینه زندگی به عهده مرد است و پس از انقضای عده برخوردار از حق ازدواج میباشد.
در خصوص نگهداری و حضانت فرزند تا سن ۷ سالگی، حق و مسئولیت با مادر است و حمایت مالی از سوی پدر میباشد و در صورت انقضا یا اسقاط دوران حضانت، حق ملاقات با فرزند محفوظ میباشد در بند ۴۵ این قانون حق طرح دعوا در محاکم جهت ممانعت از ازدواج مجدد همسر مطمع نظر بوده و در راستای ضمانت اجرایی شروط ضمن عقد، در صورت جدایی نصف دارایی مرد به زن داده میشود و حق برخورداری زن از حقوق مادی خویش در نظر گرفته شده است.
بخش سوم اختصاص به حقوق و مسئولیتهای اجتماعی زنان دارد: حق مشارکت زنان در سیاستگذاری، قانونگذاری، مدیریت، اجرا و نظارت در امور فرهنگی به ویژه در خصوص مسائل زنان، همچنین حق تبادل اطلاعات و ارتباطات فرهنگی سازنده در ابعاد ملی و بینالمللی از ویژگیهای حقوق اجتماعی است.
حق بهرهمندی از بهداشت محیط کار، حق دسترسی فراگیر و عادلانه به امکانات ورزشی و آموزشی و تفریحات سالم از حقوق مندرج در قانون است.