شریفی نیا و همکاران در پژوهشی با عنوان «برنامه ریزی راهبردی با بهره گرفتن از مدل SWOT» وضعیت گردشگری ونقش آن در توسعه ملی را بررسی کردند که پس از تجزیه وتحلیل های صورت گرفته ،بازنگری در سیاست های موجود به منظور رفع محدودیت ها واستفاده از مزیت های نسبی ضروتی اجتناب ناپذیر است.هزارجریبی وکرمی نیز در «برنامه ریزی گردشگری در نواحی البرز مرکزی» نحوه به کارگیری فرایند برنامه ریزی راهبردی گردشگری منطقه ای را در روستای افجه شهرستان تهران بررسی نموده اندکه نتیجه آن اتخاذ راهبرد محافظه کارانه می‌باشد.هادیانی و همکاران در مقاله ایی با عنوان« برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری بر اساس تحلیل SWOT » که در سال ۱۳۹۱ در مجله جغرافیا وبرنامه ریزی محیطی به چاپ رسیده است به اولویت استراتژی محفظه کارانه در منطقه مورد نظر اشاره نمودند.
در مقاله ای تحت عنوان «نقش وجایگاه جاذبه های تاریخی و یادمانی استان گلستان در جذب توریست» که توسط شربتی،اکبر به نگارش در آمده است و در سال۱۳۸۹ در فصل‌نامه جغرافیایی آمایش به چاپ رسیده است که پس از بررسی ها وتجزیه وتحلیل منابع و جاذبه های استان گلستان این نتیجه به دست آمده که برای طولانی و متنوع کردن گذران وقت توریست ها، سوق دادن آنان به سمت یادمان های تاریخی و فرهنگی بهترین راهکار می‌باشد. در مقاله ای تحت عنوان «توزیع جغرافیایی پوشش گیاه ویادمان های تاریخی جاذب توریسم استان گلستان» که در سال ۱۳۸۸توسط فلاح تبار ورحمانی به نگراش درآمده و در فصل‌نامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی به چاپ رسیده است بیان داشته است که با تنوع بخشیدن به جاذبه های استان گلستان میتوان زمینه ماندگاری بیشتر مسافران را در این استان فراهم آورد.
۱-۵-۲ سابقه پژوهش های انجام گرفته خارجی
در این زمینه میتوان به کار شورای شهر فلوید «برنامه ریزی راهبردی گردشگری» با بهره گرفتن از مدل سوات که بر اساس مطالعات انجام شده توسط راکی نوب[۱] با مدل سوات در شهر فلوید وبراساس جلسه توریسم که فوریه ۲۰۰۸ در همین شهر برگزار شده اشاره کرد که نتیجه نشان از ضعف در برنامه های بازاریابی و فقدان سیاست های جامع در زمینه گردشگری می‌باشد.
در مطالعه ایی که توسط لیزا روحانن[۲] از دانشگاه کوینلند استرالیا در رابطه با «برنامه ریزی استراتژیک برای مقاصد توریستی» مشخص شده که مقاصد توریستی محلی به درستی در پردازش برنامه های جهانگردی یکپارچه سازی نشده اند.
درتحقیقی که توسط ساندرو فورمیکا[۳] وتانوی کوخاری[۴] با عنوان «برنامه ریزی استراتژیک مقاصد توریستی، تجزیه وتحلیل آینده توریسم» در زمینه برنامه ریزی استراتژیک گردشگری در سال ۲۰۰۸ انجام گرفته است که و در مجله تخصصی تحقیقات سفر به چاپ رسیده است،مشخص شده است که سازمان های گردشگری برای دوام ورقابت در محیط متغییر خارجی که عمدتاً ناشی از گسترش فضای مجازی می‌باشد نیازمند تغییر در نقش های بنیادی است.یعنی با بهره گرفتن از یک برنامه ریزی صحیح و انتخاب مدلی که باعث افزایش زنجیره ارزش برای مسافران در مقاصد توریستی شود یک مزیت رقابتی را برای خود ایجاد کنند.
فصل دوم
مبانی نظــری
۲-۱ تعریف ومفاهیم گردشگری
۲-۱-۱ گردشگری به عنوان محصول
در بحث بازاریابی گردشگری اکثر نویسندگان (میدلتون: ۱۹۹۴، گان: ۱۹۹۸، لویس و چنبرز: ۱۹۸۹) به محصول گردشگری اشاره می کنند. فرض بر این است که تمام عناصر افزوده آمیزه بازاریابی – اشخاص، شواهد فیزیکی و فرایند- تحت عنوان محصول گنجانده می‌شوند. به عنوان مثال، کاتلر، بنزو میکنز(۲۷۶:۱۹۹۶) یک محصول را بدین گونه تعریف مینمایند:
هر چیزی که بتواند برای جلب توجه، تملک، استفاده یا مصرف به بازار عرضه شود و احتمالاً نیاز یا خواستهای را ارضاء نماید این تعریف شامل هدف‌های فیزیکی، خدمات و اماکن و سازمان‌ها و عقاید میشود.
محصول گردشگری از همه جاذبه ها،تسهیلات وخدمات مورد استفاده یا رویت گردشگران در مدت اقامت آن ها در مقصد تشکیل می شود؛همچنین هر اتفاقی که در این مدت برای گردشگران رخ می‌دهد یا هر تجربه ای که کسب می‌کنند، بخشی از محصول گردشگری محسوب می شود(داسول،۴۹:۱۹۹۷).به طور کل اجزای یک محصول گردشگری شامل:جاذبه ها،دسترسی،زیر ساخت،خدمات مهمان نوازی، ومدیریت سازمان‌ها می گردد به صورتی که فقدان یا ضعف در هر یک از این موارد باعث می شود که نتوان یک جاذبه را به عنوان یک محصول به شمار آورد.برای مثال اگر امکان دسترسی به جاذبه ایی فراهم نباشد یا زیر ساختی تدارک دیده نشده باشد محصولی نیز وجود نخواهد داشت ویا اگر تمام جلوه های عناصر ملموس، هر اندازه که جذاب وجالب باشند، نمی توانند رضایت گردشگران را تضمین کنند؛زیرا عناصر غیر ملموس به این محصول ،معنا، مفهوم و هیجان می بخشند. چگونگی برخورد با گردشگران و احساس کلی آنان از بازدید یک مکان، نقش تعیین کننده ای در ارزیابی شان از مقصد مورد بازدید و قضاوتشان درباره آن دارد.بنابرین وجود همه عوامل ذکر شده برای شکل دادن به محصول گردشگری ضروری می‌باشند.
نمودار ۲-۱: عناصر محصول گردشگری(داسول ،۵۰:۱۹۹۷)
ترکیب پیچیده این محصول گردشگری حاکی از این واقعیت است که عرضه کیفی این محصول نیازمند برنامه ریزی و هماهنگی بسیار زیاد است ؛زیرا در گردشگری ،هماهنگی[۵] نقش اساسی در کیفیت نهایی خدمات عرضه شده ایفا می‌کند؛برای مثال هنگامی که گردشگری برای بازدید از یک مکان دیدنی به کشوری مسافرت می‌کند، نه تنها باید امکانات حمل ونقل و اسکان مناسب برای اوفراهم باشد،بلکه برخورد کارکنان مؤسسات خدمات گردشگری،نیروهای انتظامی و گمرگ مستقر در فرودگاه ها، بنادر، پایانه های مسافربری ومسیرهای تردد گردشگران و همین طورمردم جامعه میزبان، باید صمیمانه و دوستانه و نشان دهنده رضایت آنان از حضور گردشگران باشد (کاظمی،مهدی ،۲۰۲:۱۳۹۰ ).
۲-۱-۲ عرضه و تقاضای گردشگری
در اقتصاد باز(آزاد) استراتژی توسعه و رشد با تشویق صادرات بسیار مهم است. منظور از اقتصاد باز اقتصادی است که به عوامل تولید (و همچنین به کالاها و خدمات) امکان جریان آزاد در سطح بین‌المللی را بدهد(گریفین،۱۱۷:۱۳۷۵). این روند اقتصاد آزاد در قالب عرضه و تقاضا ی بازار عمل می‌کند.از آنجا که گردشگری نیز در یک فعالیت اقتصادی در چهارچوب بازار گردشگری تبلور می‌یابد ویکی از اقلام صادراتی (یا به عبارتی صادرات نامرئی) هر اقتصاد ملی محسوب می شود نقش عرضه و تقاضا در آن اهمیت اساسی دارد و دراصل دو بعد اصلی گردشگری اند(پاپلی یزدی، سقایی،۶۶:۱۳۸۵)
تقاضا
عرضه
جاذبه هـــا
پیشبرد فروش
